تفاوت های شرکت تضامنی با شرکت های سهامی

همان طور که می دانیم ، شرکت تضامنی از انواع شرکت های تجاری شخصی می باشند که مسئولیت اعضاء در آن نامحدود می باشد.
در تعریف شرکت تضامنی چنین آمده است : شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود . مقصود از مسئولیت تضامنی شرکا این است که اگر دارایی شرکت برای پرداخت تمام بدهی های شرکت ؛ کافی نباشد هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. هر قراری که بین شرکا برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص کان لم یکن خواهد بود.
لازم به ذکر است از ثبت این نوع شرکت در ایران استقبال چندانی نشده و در عمل متروک مانده است، علت آن نیز شاید مسئولیت تضامنی شرکا در این گونه شرکت ها می باشد.

مهم ترین فرق هایی که بین شرکت تضامنی و شرکت سهامی وجود دارد ، از قرار ذیل می باشد :

1- تعداد صاحبان سهام در شرکت های سهامی عام حداقل ( 5 نفر ) هستند. ( مواد 3 و 107 لایحه قانونی تجارت ) و حداقل تعداد سهامداران در شرکت های سهامی خاص ( 3 نفر ) می باشند. ( ماده 3 لایحه ) . ولی در شرکت تضامنی حداقل شرکا دو نفر هستند. ( ماده 116 قانون تجارت )
2- آورده سهامداران به شرکت سهامی به نام ( سهم ) نامیده می شود. ولی آورده شرکای ضامن به شرکت تضامنی به نام ( سهم الشرکه یا حصه ) موسوم است.
3- مسئولیت صاحبان سهام در شرکت های سهامی محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست. ( ماده اول لایحه ) ولی مسئولیت شرکا در شرکت های تضامنی بر اساس تضامن قرار دارد. یعنی هر یک از شرکا به تنهایی مسئول تادیه تمام قروض و تعهدات شرکت می باشد. ( ماده 116 )
4- تشکیل دهندگان شرکت های سهامی در نهایت ( سهامدار ) یا ( صاحبان سهام ) نامیده می شوند. ولی تشکیل دهندگان شرکت تضامنی ( شریک ضامن ) نامیده می شوند.
5- در شرکت های سهامی، روابط سهامداران نسبت به یکدیگر بر مبنای مقررات اساسنامه می باشد و مسئولیت آن ها در قبال هم و اشخاص ثالث یکسان است. ولی روابط شرکا در شرکت های تضامنی طبق قرارداد شرکتنامه است و مسئولیت شرکا در قبال اشخاص ثالث تضامنی است. اما مسئولیت آن ها نسبت به هم در تادیه قروض شرکت در صورت عدم پیش بینی ترتیب دیگری در شرکتنامه ، به نسبت سرمایه هر یک از آن ها در شرکت خواهد بود.
6- به مستفاد از مواد 223 تا 226 لایحه قانون تجارت ، در صورت انحلال شرکت سهامی ، طلبکاران شرکت سهامی برای وصول طلب خود بر طلبکاران شخصی سهامداران حق تقدم دارند. ولی در شرکت های تضامنی ، طلبکاران شرکت بر طلبکاران شخصی شرکا، حق تقدم ندارند. ( ماده 126 ق. ت )
7- در شرکت های سهامی عام ، نقل و انتقال سهام نمی تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی صاحبان سهام باشد، ( ماده 41 لایحه ) و در شرکت های سهامی خاص، اساسنامه سهم الشرکه خود را به دیگری منتقل کند ، مگر با رضایت تمام شرکا . ( ماده 123 ق. ت )
8- سهامدار جدیدی که به شرکت سهامی وارد می شود ، مسئولیت او محدود به مبلغ اسمی سهام مورد خریداری است ، مگر شرایط خصوصی موافق مقررات قانون در بین باشد . ولی در شرکت تضامنی، هر کس به عنوان شریک ضامن وارد شود، مسئول قروضی هم خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته است. ( ماده 125 قانون تجارت ) و این مسئولیت قهری است. یعنی اگر در شرکتنامه رسمی هم موضوع به سکوت برگزار شود، چنین مسئولیتی خود به خود متوجه شریک ضامن جدید خواهد بود.
9- در شرکت سهامی قسمتی از مبلغ سهام مورد تعهد نقداَ پرداخت می شود و قسمتی دیگر به هنگام مطالبه قسمت پرداخت نشده سهام ، واریز می گردد.
10- در شرکت های سهامی مدیران شرکت فقط از بین صاحبان سهام انتخاب می شوند. ( ماده 107 لایحه ) ولی در شرکت تضامنی امکان انتخاب مدیر از خارج از شرکت نیز وجود دارد. ( ماده 120 قانون تجارت ) می توان گفت این پیش بینی شاید مبتنی بر این است که در شرکت های تضامنی کلیه اختیارات هیئت مدیره و مدیرعامل در دست مدیر شرکت است. ولی در شرکت های سهامی اختیارات هیئت مدیره و مدیرعامل منفک از هم می باشد و مدیرعامل را می توان از غیراعضای هیئت مدیره نیز انتخاب نمود. ( ماده 124 لایحه )